Her yıl binlerce yetişkin aşı ile önlenebilir hastalıklardan ölmektedir.
Her yıl birçok ergen ve yetişkin aşı ile önlenebilir hastalıklardan ölmektedir. Yalnızca Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl 60.000’den fazla yetişkin aşıyla önlenebilir hastalıklardan ölmektedir. Bulaşıcı hastalıkları aşılarla azaltmak, tartışmasız en önemli halk sağlığı başarısıdır. Pasteur, bir mikroorganizmayı zayıflatarak aşı oluşturma fikrini önce tasarlamış, ardından diğer bilim adamları bu konuda araştırmaları ilerletmiş ve 19. yüzyılın sonlarında çiçek hastalığı, veba, tifo ve koleraya karşı aşıların hazırlanmasını sağlamıştır. Bugün dünyada artık çiçek hastalığından bahsetmiyorsak, bu başarılı aşılamanın sonucudur.
aşıların bireysel kullanımı;
Semptomatik hastalıklara karşı koruma,
Yaşam kalitesinin iyileştirilmesi, işgücü verimliliğinin artırılması,
Bu, bulaşıcı bir hastalıktan ölme riskini azaltır.
Ancak hiçbir aşı veya biyolojik ürün 0 güvenli veya etkili değildir. Yaygın olarak görülen enjeksiyon bölgesinde ağrı ve şişlik gibi hafif yan etkilerin yanında nadiren de olsa ciddi yan etkiler olabilir. Bu nedenle aşı önerileri bireysel özellikler ve riskler dikkate alınarak yapılmalıdır.
Her ülke kendi sağlık politikası ile kendi aşı takvimini oluşturur ve bunu çocukluk döneminde uygular. Ancak hem ülke siyaseti hem de ebeveynler çocuklukta aşıları önemserken, yetişkinlikte bazı aşılar unutulmakta, hatta görmezden gelinmektedir. Ancak aşılar sadece çocuklar için değildir. Her yıl birçok ergen ve yetişkin aşı ile önlenebilir hastalıklardan ölmektedir. Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl 60.000’den fazla yetişkin aşı ile önlenebilir hastalıklardan ölmektedir.
Yetişkinler için aşı neden gereklidir?
Bazıları çocukluk döneminde aşılanmamış veya tam olarak aşılanmamış olabilir.
Yeni geliştirilen aşılar üretilmemiş olabilir.
Bağışıklık seviyeleri azalabilir.
Yaşlandıkça, belirli hastalıklara (grip ve zatürre gibi) karşı daha duyarlı hale gelebilirler.
Özel durumlarda (örneğin mesleki risk altındayken veya seyahat ederken) aşı gerekebilir.
Yetişkinler için aşı önerileri bireysel riskler incelenerek yapılmalıdır.
Günümüzde aşıları daha güvenli, daha etkili, uygulanması daha kolay hale getirmek ve daha fazla hastalığa karşı koruma sağlamak için araştırmalar devam ediyor. Aşılardan korkanlar için belki de iğnesiz aşıların kullanılması veya yenilebilir aşıların araştırılması gelecekte iyi haber olabilir.
Yaş gruplarını kısaca göz önünde bulundurarak:
Tüm ergenler ve yetişkinler:
Şimdiye kadar yetişkinlere her 10 yılda bir tetanoz aşısı olmaları tavsiye ediliyordu. Çocukluğumuzda tetanoz aşısı olduğumuz, ancak bir hatırlatma yapılmadığı için günümüzde vücudumuzdaki bağışıklığın azalması nedeniyle yine tehlikeli hale gelen bazı hastalıkların (boğmaca, difteri gibi) aşıları yetişkinler için de mevcuttur. yetişkinlikte doz. Ayrıca yetişkinlere bireysel riskler (meslek, ailede hepatit B taşıyıcısının varlığı) değerlendirilerek influenza aşısı, hepatit B aşısı, su çiçeği aşısı ve hatta kuduz aşısı yapılabilir. Son olarak, dünyanın belirli bölgelerine seyahat ederken yetişkinlere sarıhumma aşısının önerildiğini söyleyebiliriz.
Yaşlılar için aşı:
Bağışıklık sistemimiz yaşlandıkça zayıflar. Bu, aşılara yanıtı azaltır. Ancak bazı hastalıklardan korunmak için özellikle 60 yaş üzerinde aşılama daha önemlidir. Grip, pnömoni, tetanoz, hepatit B’ye karşı aşı yapılabilir. Özellikle grip aşısının hastaneye yatışları azalttığı gösterilmiştir. Bununla birlikte, yaşlılar için mevcut aşıların yerini alacak etkinliği artırılmış aşılara ihtiyaç vardır.
Hamilelik sırasında aşılama:
Genellikle aşılama için tercih edilen zaman hamilelik öncesi veya doğum sonrasıdır. Ancak bebeği bazı bulaşıcı hastalıklardan korumak ve annenin sağlıklı bir hamilelik geçirmesini sağlamak için bazı aşılar hamilelik öncesi ve hamilelik sırasında riske dayalı olarak yapılır. Canlı viral aşılar ve BCG, enfeksiyonu bebeğe bulaştırma riski nedeniyle hamilelik sırasında verilmez. Kızamık, kızamıkçık ve kabakulak aşısından sonra 3 ay, su çiçeği aşısından sonra – gebelikten 1 ay önce geçmelidir. Tetanoz aşısı gebeliğin ilk 3 ayından sonra, grip aşısı ise 14. haftadan sonra yapılabilir. Bazı diğer aşılar (örn. sarı humma, zatürree vb.) risk değerlendirmesi ile birlikte uygulanmalıdır.
Kronik hastalığı olan kişiler:
Kalp hastalığı, diyabet ve kronik akciğer hastalığı gibi tıbbi rahatsızlıkları olan kişiler özellikle zatürre ve grip açısından risk altındadır. Zatürre ve grip diğer insanlardan daha ciddidir. Bu nedenle her yıl grip aşısı ve 5 yılda bir zatürre aşısı olmanız önerilir. Aynı zamanda ailenin de grip aşısı olması gerekir
Bağışıklığı baskılanmış kişiler:
Bu grup, kronik böbrek hastalığı, kronik alkolizm, dalağı alınmış kişiler ve uzun süreli steroid kullanan hastaları içerebilir. Aşı kararı dikkatle alınmalıdır. İnsanları enfeksiyondan korurken onları aşıların yan etkilerine maruz bırakmamalıyız. Bu nedenle canlı virüs aşıları, canlı olmayan grip aşısı, pnömoni aşısı, tetanoz aşısı, hepatit B aşısı gibi aşıların mutlaka hekim gözetiminde ve tavsiyesi altında uygulanması gerekmektedir.
Son olarak doğru zamanda doğru kişileri aşılamanın bireyleri ve toplumu korumada son derece etkili ve faydalı olduğunu söyleyebiliriz. Bununla birlikte, bazı durumlarda aşıların da ciddi yan etkileri olabileceğini unutmayın. Hangi aşının ne zaman yapılacağına enfeksiyon hastalıkları uzmanları tarafından karar verilmelidir.